Osadnictwo na ziemi żywieckiej

Wśród ludów żyjących w dorzeczu Wisły i Soły zaszły poważne zmiany 2500 lat temu. Zamieszkujący te tereny ludzie ze zbieractwa i łowiectwa przechodzili w prymitywną uprawę roli i pierwociny hodowli. Przeobrażenia te były spowodowane napływem ludów naddunajskich przez Bramę Morawską i Przełęcz Jabłonkowską.

Plemiona rolniczo – pasterskie wytworzyły z czasem bujnie rozwijającą się kulturę łużycką (1300 – 300 lat p.n.e.). Świadczą o tym cmentarzyska na Górze Grojec z 3 grobami jamowymi wraz z przedmiotami brązowymi i żelaznymi, Gorzeń Górny i Zęmbrzyce.

Z okresu II w. p.n.e. do V w. n.e. cały obszar Beskidów Zachodnich posiada wiele znalezisk w postaci monet rzymskich, które wskazują na ożywione kontakty handlowe kupców z południa na północ, którzy kupowali tutaj bursztyn, miód, skóry, lub też niewolników. Znaleziono je w Mucharzu, Kleczy Dolnej, Gorzeniu Górnym.

W dziejach Śląska Cieszyńskiego doniosłe znaczenie miała Przełęcz Jabłonkowska i dolina Olzy oraz Brama Morawska. Tędy przemieszczały się karawany kupieckie z imperium rzymskiego. Wszystkie cenne przedmioty dostępne są do zwiedzania w Muzeum Cieszyńskim.

Z okresu wczesnego średniowiecza, a być może z czasów jeszcze wcześniejszych zachowały się w ziemi cieszyńskiej ślady grodów i warowni. 5 km od Cieszyna – w miejscowości Podobora, na wzgórzu odnaleziono wysoki wał otoczony rowem długości 440 metrów, a obok odkryto ślady drugiego obwarowania. Ludność nazywa to miejsce Starym Cieszynem. Istniało tu prastare grodzisko.

O występowaniu tu prastarych grodzisk mogą świadczyć nazwy: Gródek w dolinie Olzy, Grodziec, Stary Skoczów, Grodzisko, Stare Bielsko, Piekiełko pod Międzyświeciem, prawdopodobnie okolice Bestwiny, Oświęcimia, Kobiernice i Zagórze.

Przełęcz Jabłonkowska i dolina Olzy była w średniowieczu wrotami handlu Śląska z Węgrami, a szlak wzdłuż Olzy nosił nazwę „drogi miedzianej” z powodu przewożonej z Węgier miedzi. Handel obejmował również: sukno, płótno, broń (strzelby cieszyńskie) i kwitł do połowy XVII wieku, kiedy to utrudniły go cła nałożone przez Habsburgów.

W walce z lasem o uzyskanie kawałka ziemi pod ziarno posługiwano się głównie ogniem (gospodarka żarowa). Okorowywano wtedy pnie drzew, tworzono posusz, wypalano drzewostan i karczowano, użyźniając glebę popiołem, posuwając się głąb pierwotnej puszczy karpackiej. W ten sposób powstawały wsie zarębne zasiedlane zrębnikami, Wałachami. W Beskidach zachodnich jest wiele nazw z tym związanych: Żar, Żarek, Palenica, Zapalenisko, Węglarka, U Węglarzy.

Cała Żywiecczyzna należała od najdawniejszych czasów historycznych do kasztelanii oświęcimskiej i do dzielnicy krakowskiej. Od XII – XIV wieku pozostawała pod wpływami śląskimi, a od 1327r. należała do korony czeskiej – jako lenno aż do 1417r., kiedy to przeszła drogą kupna wraz z księstwem oświęcimskim pod panowanie polskie, a następnie wcielona do Polski, aż do rozbiorów. 90 lat Żywiecczyzna była pod władaniem czeskim! Musiał ją wykupić Władysław II Jagiełło.

W połowie XV wieku Żywiecczyzną władali Skrzyńscy, lecz już w 1465r. drogą kupna przeszła do rąk Kazimierza Jagiellończyka, który w 2 lata później oddaje ją Piotrowi Komorowskiemu.

Odtąd pozostaje we władaniu Komorowskich przez XV i XVI wiek. Po śmierci Krzysztofa Komorowskiego Żywiecczyzna została podzielona na 3 państwa: suskie, ślemieńskie i żywiecko – łodygowickie.

Wielka fortuna Komorowskich zaczęła się rozpadać, gdyż dobra Łodygowickim przeszyły w ręce ks. Jerzego Zbarskiego (1618), a potem rodziny Warszyckich. Zaś dobra żywieckie oddał Mikołaj Komorowski jako zastaw królowej Konstancji, zonie Zygmunta III. Dobra suskie i ślemieńskim przeszły w ręce Wielopolskich. A w 1676r. rodzina ta wykupiła również Żywiecczyznę stając się tym sposobem właścicielem tych samych ziem co Komorowscy. W rękach tej rodziny ziemie te znajdowały się aż do początku XIX wieku, kiedy to w posiadanie dóbr żywieckich weszła rodzina Habsburgów, zaś ziemie suskie przejęli Braniccy i Tarnowscy.

Zapraszamy do Żywca!

Zespół Żywieckiego Centrum Obsługi Ruchu Turystycznego

joomla template 1.6