Beskidzkie jeziora

W najbliższej okolicy Żywca znajduje się aż 6 jezior beskidzkich.

Jezioro Czerniańskie koło Wisły

Jezioro Czerniańskie (Zbiornik Czerniański) – zbiornik zaporowy utworzony w celach retencyjnych i jako rezerwuar wody pitnej w miejscu połączenia Białej i Czarnej Wisełki w Wiśle Czarne (województwo śląskie) poprzez budowę zapory ziemnej w 1973 roku. Pojemność zbiornika to 4,5 mln. m3, powierzchnia wynosi 360 tys. m2. Wysokość zapory – 37 m, długość – 270 m.

W pobliżu Jeziora znajduje się Barania Góra oraz tzw. Zameczek – rezydencja należąca do Prezydenta Polski

Jezioro Wielka Łąka koło Bielska - Białej

Zapora wodna im. Ignacego Mościckiego – betonowo-ziemna zapora wodna zbudowana w latach 1929–1932 na rzece Wapienica oraz potoku Barbara w miejscowości Wapienica (dziś dzielnicy Bielska-Białej). Zbiornik powstały przez spiętrzenie wody nosi nazwę jezioro Wielka Łąka.

Zbiornik znajduje się w Dolinie Wapienicy i jest otoczony z każdej strony wzniesieniami Beskidu Śląskiego. Po stronie północnej i zachodniej znajduje się: Palenica, Wysokie i Przykra, a od południa i wschodu – góry: Stołów i Szyndzielnia.

Projekt budowy zapory w Wapienicy istniał od 1911 r., a wysunięto go w trakcie prób rozwiązania problemu zaopatrzenia w wodę szybko rozwijającego się Bielska. Dopiero jednak w 1929 r. rada miejska Bielska zdecydowała się na powierzenie budowy zapory katowickiemu oddziałowi firmy Dycherhoff und Widman z Drezna. Koszt budowy zapory, oddanej do eksploatacji 26 czerwca 1932 r. i nazwanej Zaporą im. Prezydenta Ignacego Mościckiego, wyniósł 13 mln ówczesnych złotych, co stanowiło równowartość blisko 2,6 mln dolarów. Wówczas Zapora Wapienicka była jednym z najnowocześniejszych tego typu obiektów w Europie.

Długość zapory, wykonanej w postaci prostej, betonowej tamy, wynosi 309 m. Podwyższenie korony zapory w 1944 r. o 1 m, do obecnej wysokości 23 m, spowodowało wzrost pojemności zbiornika o ponad 100 tys m³. Aktualnie zbiornik, położony na wysokości 478 m n.p.m., posiada powierzchnię 24 ha, głębokość maksymalną 22 m i pojemność ok. 1,3 mln m³.

Ze względu na przeznaczenie zbiornika (pobór wody do celów konsumpcyjnych), jego brzegi są niedostępne dla ludności (zbiornik objęty jest bezpośrednią strefą ochrony sanitarnej), zaś zlewnie potoków: Wapienica, Barbara i Żydowskiego stanowią ścisłą strefę ochronną.

Woda w zbiorniku pod względem fizyko-chemicznym jak i bakteriologicznym odpowiada normom dla wód o I klasie czystości. Stan taki utrzymuje się od roku 1993. Nie prowadzi się tu w żadnej formie gospodarki rybackiej oraz obowiązuje zakaz uprawiania sportów wodnych. Znajdują się tu także stacje filtrów, które oczyszczają wodę dla celów komunalnych.

Dane techniczne zapory:

• długość tamy – 309 m
• wysokość tamy – 23 m
• powierzchnia lustra wody – 24 ha
• objętość – 1,3 mln m³ wody
• powierzchnia zlewni – 10,76 km²

Jezioro Żywieckie

Jezioro Żywieckie (Żywiecki Zbiornik Wodny, Zbiornik Wodny Tresna) - zbiornik retencyjny na Sole koło Żywca, położony na granicy Kotliny Żywieckiej i Beskidu Małego. Utworzenie w 1966 r. zbiornika zaporowego spowodowało zalanie wsi, m.in. Zarzecza, Tresnej, Zadziela i Starego Żywca.

Podstawowe parametry morfometryczne Zbiornika Żywieckiego przedstawiają się następująco: pojemność całkowita – 94,60 mln m3, pojemność martwa zbiornika – 3,2 mln m3, pojemność wyrównawcza – 67,7 mln m3, pojemność powodziowa stała – 23,1 mln m3, maksymalny poziom piętrzenia – 344,86 m n.p.m., normalny poziom piętrzenia – 342,56 m n.p.m., minimalny poziom piętrzenia – 320,94 m n.p.m. Przy normalnym poziomie piętrzenia maksymalna długość zbiornika wynosi 6,6 km, średnia długość zbiornika – 6,25 km, długość linii brzegowej – 33,7 km, maksymalna szerokość zbiornika – 3,1 km, szerokość zbiornika w centralnej jego części – 2,5 km, a szerokość średnia – 1,51 km. Zbiornik ma głębokość maksymalną 26,8 m, a głębokość średnia wynosi 8,6 m. Zbiornik Żywiecki został utworzony przez spiętrzenie wód rzeki Soły zaporą ziemną. Jej długość wynosi 310 m, wysokość 39 m nad dnem doliny, a wybudowana została w 41,9 km biegu rzeki (powierzchnia zlewni Soły po profil zapory w Tresnej wynosi 1036,6 km2).

Przy zaporze o wysokości 38 m znajduje się elektrownia wodna o mocy 21 MW. Obecnie (2010) zbiornik wykorzystywany jest w celach turystycznych, do produkcji energii elektrycznej, do ochrony przeciwpowodziowej oraz uregulowania przepływów górnej Wisły.

Zbiornik ulega systematycznemu zamulaniu nanosami rzecznymi uchodzących do niego cieków wodnych oraz zasypywany materiałem pochodzącym z abrazji jego brzegów. Szacuje się, że w ciągu ok. 70 lat od daty budowy pojemność zbiornika zostanie zmniejszona o ok. 50%.

W sierpniu odbywają się regaty poświęcone pamięci Adama Banaszka.

15 listopada 1978 roku Jezioro Żywieckie było miejscem tragicznego wypadku. Około godziny piątej rano, w odstępie zaledwie kwadransa, dwa autobusy (Autosan H9 i Autosan H09) PKS, wiozące górników do pracy w Kopalni Węgla Kamiennego "Brzeszcze", na skutek poślizgu runęły z wysokości 18 metrów do lodowatej toni Jeziora Żywieckiego - w tzw. Wilczym Jarze, nieopodal Oczkowa. Zginęło wówczas 30 osób, 9 uniknęło śmierci. O tragedii przypomina umieszczona przy moście tablica pamiątkowa.

Jezioro Międzybrodzkie

Jezioro Międzybrodzkie (Międzybrodzki Zbiornik Wodny) - zbiornik zaporowy na rzece Sole, w województwie śląskim. Powstał w 1937 roku, po wybudowaniu Zapory Porąbka.

Pojemność jeziora wynosi 26,6 mln m³ wody, powierzchnia 3,8 km². Długość jeziora - z północy na południe - wynosi ok. 5 km. Jezioro zostało utworzone w celu zabezpieczenia przeciwpowodziowego. Obecnie spełnia również funkcję rekreacyjną.

Zapora wodna typu ciężkiego znajduje się powyżej wsi Porąbka. Została zbudowana na podłożu skalnym według projektu prof. Gabriela Narutowicza i inż. Tadeusza Baeckera przez Societe Franco-Polonaise Warszawa. Wysokość zapory wynosi 37 m, a jej długość 260 m. Przy zaporze znajduje się elektrownia wodna, tworząca kompleks wraz z elektrownią szczytowo-pompową, oddaną do użytku w 1979 roku na górze Żar.

Nad jeziorem zlokalizowane są dwie wsie letniskowe - Międzybrodzie Bialskie i Międzybrodzie Żywieckie.

W jeziorze żyje wiele gatunków ryb: szczupak, sandacz, karp, płoć, okoń, świnka, pstrąg, leszcz, jaź, kleń, sum.

Jezioro Czanieckie

Jezioro Czanieckie (tzw. Zbiornik Czaniecki) - zbiornik retencyjny wody pitnej na Sole o powierzchni 45 ha, powstały w wyniku budowy zapory w Czańcu. Całkowita pojemność wynosi 1,3 mln m³, a maksymalna głębokość 6.5 m. Stanowi rezerwuar wody pitnej m.in. dla miast Katowice, Tychy i Bielsko-Biała - woda jest na miejscu uzdatniana. Na zbiorniku jest zakaz jakichkolwiek sportów wodnych i gospodarki rybackiej etc.

Jezioro na szczycie góry Żar

Żar (761 m n.p.m.) – szczyt w Beskidzie Andrychowskim (wschodnia część Beskidu Małego), znajdujący się nad Jeziorem Międzybrodzkim.

W roku 1935 z inicjatywy Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej u podnóża góry powstało szybowcowe lotnisko Żar. Działa tam Górska Szkoła Szybowcowa "Żar" i uprawiane jest paralotniarstwo.

Na szczycie góry znajduje się zbiornik wodny elektrowni szczytowo-pompowej (Elektrownia Porąbka-Żar) w kształcie deltoidu, oddany do użytku w 1979 roku, który całkowicie zmienił jej wygląd. Ma on 650 m długości oraz 250 m szerokości w najszerszym miejscu i mieści 2 310 000 m³ wody, której maksymalna głębokość wynosi 28 m. Zbiornik jest uszczelniony kilkoma warstwami asfaltu, przełożonymi żelbetem. Obwałowania mają ponad 30 m wysokości.

Od 1979 roku na górę można było wjechać drogą asfaltową, jednak aktualnie jest to zakazane. Wjazd na szczyt możliwy jest uruchomioną 30 grudnia 2003 roku koleją linowo-terenową z Międzybrodzia Żywieckiego. Zimą działa tu ośrodek narciarski Kolej Linowo-Terenowa Żar (kolej linowo-terenowa, dwa wyciągi i trasy narciarskie wzdłuż nich).

Ze szczytu góry rozciąga się panorama na Jezioro Żywieckie, pasmo Magurki Wilkowickiej i Hrobaczą Łąkę.

Zapraszamy do Żywca!

Zespół Żywieckiego Centrum Obsługi Ruchu Turystycznego