Najwyższy wodospad w Beskidach jest w Sopotni Wielkiej na Żywiecczyźnie. Ma 12 metrów wysokości. W pobliżu rośnie kilka starych, okazałych drzew.

W Sopotni Wielkiej znajduje się najwyższy w Beskidach wodospad o wysokości 12 m, uznany za pomnik przyrody. W jego pobliżu jest także grupa starych drzew (kilka sosen i modrzew), między nimi stoi pomnik mieszkańców poległych podczas II wojnie światowej.

Sopotnia Wielka – potok górski w Beskidzie Żywieckim, na terenie Żywieckiego Parku Krajobrazowego, spływający ze zboczy masywu Romanki i Rysianki, prawy dopływ Potoku Sopotnia powstałego z połączenia potoków Sopotnia Wielka i Sopotnia Mała. Długość całkowita to około 14 km.

Źródła położone powyżej 1300 m n.p.m. Ujście we wschodniej części miejscowości Sopotnia Mała na wysokości 470 m n.p.m.

W środkowej części biegu potoku, w miejscowości Sopotnia Wielka największy w Beskidach Zachodnich naturalny, 12 - metrowej wysokości wodospad.

W rejonie Beskidu Żywieckiego wytypowano dwa środki oporu:

1. Ośrodek oporu Węgierska Górka, zamykając dolinę Soły.

2.Ośrodek oporu Przyborów i Korbelów, zamykający dolinę rzeki Koszarawy i potoku Krzyżówka.

Koncepcja obrony południowej granicy Polski

W rejonie Beskidu Żywieckiego wytypowano dwa środki oporu:

1. Ośrodek oporu Węgierska Górka, zamykając dolinę Soły.

2.Ośrodek oporu Przyborów i Korbelów, zamykający dolinę rzeki Koszarawy i potoku Krzyżówka.

Korbielów - Krzyżowa-Przyborów

Ośrodek umocnień w Korbelowie miał za zadanie zablokowanie drogi od Przełęczy Glinne w kierunku Jeleśni i Żywca. Schrony bojowe zostały wybudowane w południowej części wsi Krzyżowa w miejscu gdzie następuje naturalne zwężenie kotliny potoku Krzyżówka. Z planowanych 5 schronów bojowych do wybuchu wojny wybudowano i częściowo wyposażono 3 obiekty, pod następny wykonano fundament, a pod kolejny rozpoczęto wykonywać wykop. Umocnienia w Przyborowie miały zablokować dolinę rzeki Koszarawy oraz drogę na Jeleśnię i Żywiec od strony wschodniej. Do dnia 1 września wybudowano i częściowo wyposażono 2 schrony bojowe, pod trzeci zrobiono fundament, a pod kolejne dwa rozpoczęto wykopy.

Kaplica pw. Świętej Anny w Radziechowach – kaplica wzniesiona w Radziechowach na przełomie XIX i XX wieku, poświęcona przez proboszcza radziechowskiego Józefa Kolbusza w 1907 roku.

Kaplica położona jest przy drodze biegnącej z Radziechów do Twardorzeczki (ul. Lipowa), u podnóża Kopy Radziechowskiej. Rozpościerają się stąd widoki na Kotlinę Żywiecką oraz szczyty Beskidu Śląskiego oraz Beskidu Żywieckiego.

Mimo tego, że patronem kaplicy jest Św. Anna, mieszkańcy wsi powszechnie używają nazwy "U Dziadka", pochodzącej od nazwiska dawnego właściciela gruntu, na którym została wybudowana. Historia powstania kapliczki ma swój początek dosłownie u źródła obok niej bijącego. Wodzie tu wypływającej przypisywano lecznicze właściwości, co było jednym z powodów, dla których okoliczni mieszkańcy zapragnęli wznieść w tym miejscu kaplicę. Proces jej powstawania miał początek w roku 1872, w którym to Benedykt Janota, ówczesny właściciel przyległych ziem, przekazał gminie radziechowskiej teren pod zabudowę.

Teren, na którym powstała wieś Rajcza, wchodził w skład dóbr żywieckich należących od roku 1467 do rodziny Komorowskich. W roku 1624 znalazły się one w rękach polskich Wazów, nabyte przez królową Konstancje (żonę Zygmunta III). W roku 1660 Jan Kazimierz król polski zezwala na budowę kościoła w Rajczy. W roku 1676 tereny te przeszły pod własność rodziny Wielopolskich do roku 1779, gdyż na skutek zadłużenia pod koniec XVIII w., Wielopolscy sprzedają część swoich dóbr. W latach 1779-1809 kolejnymi właścicielami Rajczy byli: Józef Górski, Karol Larisch, Domicella Kazimierska, Wincenty Kazimierski, Jan Jordan. Od roku 1809 właścicielką Rajczy jest Agnieszka z Jordanów Siemiońska, następnie w roku 1813 Edward Siemioński oraz na krótko 1830-1833 Ludwik Delaveaux. Prawdziwy przełom następuje gdy właścicielem Rajczy w roku 1833 staje się Anastazy Siemioński, z tym okresem należy wiązać budowę pierwszego pałacu. Około 1843r. Anastazy Siemioński zakłada zakład żelazny tzw. "hamry". Następuje dalsza rozbudowa pałacu i przyległego parku.

Rozbudowa pałacu

W latach 1854-1893 Rajcza była w posiadaniu Teodora Primavesi, który przejął po Siemiońskich dobra ziemskie wraz z zakładem żelaznym. Rodzina Primavesich pochodziła z Włoch z okolic Lago di Como, później osiedliła się na Morawach w Ołomuńcu. Rodzina ta posiadała liczne zakłady przemysłowe, cukrownie, przędzalnie i rafinerie spirytusu. Niewątpliwie pałac w Rajczy za sprawą Teodora Primavesi przybrał konkretny zwarty kształt. Piękny zadbany park z licznymi rzeźbami, stawem i unikatowym drzewostanem dodawał splendoru całości. Pałac z czasów Siemiońskich i Primavesich był budynkiem jednokondygnacyjnym z poddaszem. Flankowany był trzema dwukondygnacyjnymi alkierzami-wieżami. Całość była dekorowana zdobnymi elementami plastycznymi, dwubarwnymi, pseudogotyckimi. Ogólnie przedstawia neogotycki budynek o ciekawej "malowniczej" bryle. Wraz z rozwojem pałacu i zakładów żelaznych, także sama wioska Rajcza doznaje przeobrażeń. Jak podają źródła historyczne od roku 1884 przechodzi tędy linia kolejowa kolei transwelsalskiej, łączącej Kraków z Wiedniem. Dworzec kolejowy w Rajczy duży i okazały jak na tak małą wioskę zaprojektował architekt austriacki (budowniczy dworca kolejowego w Żywcu). Wioska posiadała szkołę ludową, stację kolei państwowej, stację poczty i rozbudowujący się duży kościół. Następuje wzrost zainteresowania walorami krajobrazowymi i klimatycznymi Rajczy.

Podczas gdy król Jan Kazimierz w 1669 roku przebywał w Żywcu, na tamtejszy zamek udała się delegacja z Rajczy z prośbą o wyrażenie zgody na budowę kościoła. Król pozwolił budować, podarowując jednocześnie miejsce pod jego budowę (zarębek Butorowy) jak i obraz Matki Boskiej Częstochowskiej ze swojego ołtarzyka polowego, namalowany na miedzianej blasze, w hebanowych ramach. W 1674 roku postawiono drewniany kościół na planie krzyża. Jego patronami zostali święci Wawrzyniec i Kazimierz (takie imiona nosili fundatorzy świątyni). Poświęcenia nowego kościoła dokonał w dniu 8 maja 1674 roku ks. Wojciech Symeliusz.

Sama parafia została jednak utworzona dopiero w 1844 roku będąc wcześniej kościołem filialnym w Milówce. Gdy stary drewniany kościół groził zawaleniem w latach 1882-1889 postanowiono nowy murowany. Z rozebranego utworzono kapliczkę na cmentarzu. W dniu 15 października 1889 roku odbyła się uroczystość poświęcenia świątyni. W 1894 roku powstała plebania. Ze względu na rozległy teren parafii powstawały kaplice filialne. W latach 1921-1922 kościół w Rajczy został pomalowany.

W prezbiterium znajdują się cztery witraże: św. Wawrzyńca, św. Kazimierza, św. Michała Archanioła i św. Teresy od Dzieciątka Jezus. Ks. Tadeusz Rakoczy - biskup diecezji bielsko-żywieckiej postanowił, że kościół w Rajczy od 16 listopada 1996 roku będzie miał charakter sanktuarium lokalnego, zwłaszcza dla wiernych z południowej części Ziemi Żywieckiej. Powstanie Sanktuarium wiąże się z obrazem Matki Boskiej Kazimierzowskiej, podarowanym przez króla Kazimierza. Malowidło przedstawia czarną madonnę, wzorowaną na obrazie Matki Boskiej Częstochowskiej. W XVII wiecznym kościółku ulokowany był po lewej stronie prezbiterium, przeniesiony do ołtarza w 1976 roku.

Kościół Świętej Katarzyny Aleksandryjskiej w Cięcinie – kościół w Cięcinie, wybudowany w swej najstarszej części w roku 1542. Należy do parafii św. Katarzyny w Cięcinie. Kościół w Cięcinie zaliczany jest do zabytków kościelnego budownictwa drewnianego typu śląsko – małopolskiego. Kościół znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa śląskiego. Jego patronką jest św. Katarzyna Aleksandryjska z Egiptu.

Historia

Obecny kościół w swej najstarszej części wzniesiony został w 1542 roku, jako kaplica filialna kościoła w Radziechowach.

Kolejnym ważnym okresem w dziejach kościoła Św. Katarzyny są lata 1666 – 1667, kiedy to staraniem ks. Stanisława Kaszkowicza – plebana radziechowskiego został znacznie rozbudowany przez powiększenie nawy i dostawienie wieży. Wydarzenie to zostało odnotowane pod datą 1666 roku w "Dziejopisie" Andrzeja Komonieckiego: "(...) Tegoż roku kościół Św. Katarzyny we wsi Cięcinie przyczyniony jest i z dzwonnicą nową zbudowany staraniem Jego Mości księdz Stanisław Kaszkowicza, dziekana i proboszcza Żywieckiego, a plebana radziechowskiego natenczas."

Kościół św. Katarzyny w Cięcinie do roku 1789 funkcjonował jako filia kościoła prafialnego w Radziechowach. Pierwszym proboszczem powstałej parafii w Cięcinie został ksiądz Marceli Stupecki. Przez kilkadziesiąt lat nie dokonywano żadnych zmian w budynku kościelnym, dalsza rozbudowa nastąpiła dopiero w 1857 roku, kiedy to dobudowano nową zakrystię i skarbiec-oratorium.

W roku 1893, kiedy proboszczem był ks. Władysław Dobrzański rozpoczął się kolejny etap rozbudowy kościoła w Cięcinie. Pracami kierował Robert Fussgänger, budowniczy z Żywca. Dokonano wtedy wzdłużenia nawy i przesunięcia wieży na walcach ku zachodowi. W tym samym roku zbudowano także nowy babiniec i nową wieżyczkę na sygnaturkę. W rok później, czyli w 1894 r. dobudowano mały przedsionek przylegający do babińca.

W 1895 roku dotychczasowa budowla powiększona została o kaplicę św. Franciszka z Asyżu (obecny przedsionek przy kaplicy dobudowany został dopiero w 1928 roku).

Założenie dworsko-parkowe we wsi Kamesznica, powstało w latach 1830-33 z inicjatywy ówczesnych właścicieli Teresy i Marcelego Potockich. Ogród i park w Kamesznicy, w związku ze stałą opieką jaką sprawował tam umieszczony Zarząd Lasów arcyksiążęcych nie uległ dewastacji. Do chwili obecnej utrzymany jest w prawie nie zmienionym stanie. Po raz pierwszy wpisany został wpisany do rejestru zabytków dnia 20 sierpnia 1935 roku, przez Bogdana Tretera ówczesnego Konserwatora Województwa Krakowskiego, kiedy to był własnością arcyksięcia Karola Olbrachta.

Obecnie wpisany jest cały zespół dworsko-pałacowy do rejestru zabytków w Polsce i znajduje się na terenie Żywieckiego Parku Krajobrazowego. Założenie dworsko-parkowe obejmuje dolinkę położoną na osi pn. - płd., oraz stromy stok wzgórza w kształcie hemu, łagodnym skłonem opadający w kierunku płd.-wsch., na którym zbudowano budynek dworu, oficynę i oranżerię.

Budynki te, nie są integralnie związane z parkiem. Budynek dworu otoczony jest od płn. dziedzińcem i zabudowaniami gospodarczymi, od płd.-zach. kiedyś ogrodem kwiatowym, niżej warzywnikami, jeszcze niżej, gdzie dziś łąka - sadem. Całość założenia ma kształt wydłużonego prostokąta. Park założono w naturalnej dolinie potoku, o dużej wilgotności. Liczne źródełka na skarpie, dały możliwość rozwinięcia kompozycji wodnych. Budynek mieszkalny jest jednokondygnacyjną budowlą, nakryty stosunkowo niskim czterospadowym dachem, kiedyś gontowym, malowanym na czerwono. W południowej pięcioosiowej elewacji frontowej jest lekki ryzalit poprzedzony szerokim tarasem i schodami.

W miejscu małej kaplicy strawionej pożarem w 1947 roku, z inicjatywy ks. Stanisława Fijałka wybudowany został w 1965 roku kościółek pw. Nieustającej pomocy. Kościółek jest typowym przykładem góralskiej sztuki ludowej. Wnętrze kościółka jest odbiciem możliwości i swoistego zmysłu artystycznego miejscowych, domorosłych twórców. Nad upiększeniem kościółka pracowali artyści z Koniakowa i Lalik, m.in. Jan Krężelok, Michał Porębski, Ludwik i Franciszek Zawada, Franciszek Jakus i Franciszek Wojtas. Zarówno snycerka, jak i obrazy wykonane techniką wypalania, jak i wykorzystanie "gotowych" ukształtowanych przez przyrodę elementów składa się na interesującą kompozycję wystroju tego kościółka.

Zapraszamy do Żywca!

Zespół Żywieckiego Centrum Obsługi Ruchu Turystycznego

Muzeum „Stara Chałupa” to zabytkowy drewniany dom, który jest przykładem tradycyjnego budownictwa Żywiecczyzny i jednym z najstarszych przykładów architektury ludowej. Lokalna legenda głosi, że w chałupie miał się zatrzymać król Jan Kazimierz podczas ucieczki przed Szwedami. Miał tu nocować również Jan III Sobieski w drodze do Wiednia. Chałupa została zbudowana w 1739 roku o czym świadczy napis umieszczony na środkowym tragarzu w izbie: ''RESTAVRATOR DOMI NOVI SEBASTIANUS CAPUTA JEZUS MARIA JÓZEF''.

Budowniczym był Piotr Gorel – karczmarz milowski. Prawdopodobnie początkowo chałupa mogła pełnić funkcję wiejskiej karczmy.  Uwieczniony w inskrypcji Sebastian Caputa urzędnik folwarczny z Węgierskiej Górki zakupił od Bartłomieja syna Piotra Gorela w roku 1760 całe gospodarstwo wraz z zabudowaniami i inwentarzem. Syn Sebastiana Caputy, Jan, będąc bezdzietnym przyjął na wychowanie, a następnie usynowił swego siostrzeńca Marcina Kąkola, któremu przekazał całe swoje gospodarstwo. W momencie przejmowania gospodarstwa ojciec Marcina Kąkola pełnił urząd wójta w Milówce.

Od tej pory, aż do początku lat 70-tych XX wieku "Stara Chałupa" pozostawała we władaniu rodziny Kąkolów. W latach 80-tych obiekt poddano gruntownej renowacji z uwzględnieniem szczegółowych badań terenowych, po czy został udostępniony publiczności w 1988 roku. Od 1992 r. obiekt stanowi własność gminy Milówka a jej aktywnym włodarzem jest Gminny Ośrodek Kultury w Milówce.

Polecamy spacer na wzgórze Kaplicówka w Skoczowie, skąd wspólnie będziemy podziwiać panoramę miasta oraz Beskidów. Na spacer można także udać się w okolice łęgów nad rzekę Bładnicę. 22 maja 1995 roku, w dzień po kanonizacji Jana Sarkandra w Ołomuńcu, Papież Jan Paweł II odwiedził Skoczów w czasie swojej nieoficjalnej pielgrzymki do Polski. Wizyta była niezwykła, jak i samo zaproszenie skierowane przez lokalne władze kościelne i samorządowe. Pierwszą część skoczowskiego etapu pielgrzymki wypełniło ekumeniczne spotkanie ze wspólnotą ewangelicko-augsburską w kościele Świętej Trójcy.

Podczas tego spotkania Papież mówił: „(...) Śląsk Cieszyński jest znany w Polsce jako miejsce szczególnego świadectwa ekumenicznego. Jest on od dawna terenem harmonijnego współżycia wiernych Kościoła katolickiego i Kościoła ewangelicko – augsburskiego oraz intensywnego dialogu ekumenicznego. Prowadzi się go tutaj z głębokim przekonaniem, iż tak wiele nas łączy – iż łączy nas wspólna wiara w Chrystusa i wspólna Ojczyzna”.

Sanktuarium Matki Bożej Królowej Polski w Szczyrku (Sanktuarium "Na Górce") - sanktuarium maryjne usytuowane w północnej części miasta Szczyrk, na wysokości 670 m n.p.m., w miejscu potocznie zwanym "Górką" (stąd inna nazwa: Sanktuarium na Górce), przy szlaku turystycznym ze Szczyrku na Klimczok. Miejsce licznych pielgrzymek do cudownego obrazu Matki Bożej i cudownego źródełka. Początek kultu Matki Bożej w Szczyrku sięga roku 1894, kiedy to miały mieć tu miejsce cudowne objawienia.

Rozpoczęto wówczas w tym miejscu budowę pierwszej drewnianej kaplicy. Z czasem, ze względu na przybywające tu liczne pielgrzymki, zaistniała potrzeba budowy nowej, większej świątyni. Budowę murowanego kościoła rozpoczęto w roku 1912 i zakończono po I wojnie światowej. W roku 1938 opiekę nad tutejszą świątynią objęli Księża Salezjanie z Oświęcimia i pozostali oni gospodarzami tego miejsca do dnia dzisiejszego. W roku 1948 zainicjowali oni budowę obecnie istniejącego kościoła. Budowę ukończono w roku 1954. W setną rocznicę objawień, 3 maja 1994 roku, kościół został poświęcony i podniesiony do godności sanktuarium przez ordynariusza diecezji bielsko-żywieckiej Biskupa Tadeusza Rakoczego.

Perłą Ślemienia oraz parafii Narodzenia Św. Jana Chrzciciela w Ślemieniu jest pobliskie Sanktuarium - miejsce kultu Matki Boskiej zwane Jasną Górką, ze słynącym cudami i czczonym przez rzesze pielgrzymów obrazem MB Częstochowskiej. W miejscowości Ślemień, powyżej zabudowy mieszkalnej, na stokach wzgórza, na skraju lasu stoi murowany kościółek nawiązujący do stylu barokowego. Ołtarz główny odznacza się barokową konstrukcją z czterema kolumnami i po bokach widniejącymi figurami Św. Kazimierza Królewicza oraz Św. Jana z Kęt.

Zwieńczenie ołtarza przedstawia Ducha Świętego w postaci gołębicy na tle promienistej glorii, adorowanego przez dwóch aniołów. W ołtarzu czczony jest obraz Matki Bożej Częstochowskiej. Jest to XIX-wieczna kopia obrazu Jasnogórskiego malowana na desce o wymiarach 117x90 cm, wykonana przez Błażeja Luksa w Częstochowie.

Miejscowość słynie z objawień, jakie tu miały miejsce przed 120 laty, dokładnie 2 lipca 1886 roku, w uroczystość Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. Widzącym był Wojciech Stefko, tutejszy pasterz. Miał on jedyną córkę Marysię, która była niewidoma. Modlił się o jej zdrowie. W pewnym momencie zasnął. I wtedy ukazała mu się Matka Boska i poleciła zbudowanie kaplicy, obiecując w zamian uzdrowienie córki.

Wieść o widzeniu rozeszła się szybko. Ale budowa kaplicy napotykała na trudności z braku funduszów i przeszkód ze strony proboszcza żywieckiego ks. Makarego Manieckiego. Najpierw więc Stefko przy pomocy sąsiadów postawił małą, prostą kapliczkę z obrazem Matki Bożej Częstochowskiej i Pana Jezusa Nazareńskiego (oba wizerunki znajdują się w kościele). Rankiem ludzie ujrzeli opodal obszar pokryty białym puchem jakby śniegiem, a był wtedy lipiec. Uwierzyli więc, że Matka Boża życzy sobie, by na tym miejscu powstało sanktuarium ku Jej czci.

A kiedy wkopano słup do ziemi, pojawiło się źródełko, z którego trysnęła woda. Nie było jej tam wcześniej! Marysia, obmyta w tej wodzie, odzyskała wzrok. Woda ta przywróciła zdrowie także proboszczowi żywieckiemu. Ludność miejscowa, a także pobożni pielgrzymi nie skąpili ofiar na wzniesienie świątyni ku chwale Bogarodzicy. W 1896 r. poświęcono kamień węgielny pod budowę kaplicy. Prace te potrwały do roku 1902. Zakupiono w Krakowie figurę Matki Bożej do ołtarza. W 1915 pożar domku przy kościele zniszczył kroniki i akta źródłowe o początku objawień. Po II wojnie światowej, w 1947 r. poświęcono dzwony, a w 1949 r. wybudowano zakrystię.

30 maja 1964 r. z wizytacją przyjechał ks. kard. Karol Wojtyła, a w 1984 r. — ks. kard. Franciszek Macharski. W 1985 r. erygowano parafię Matki Bożej Wspomożenia Wiernych. W dniach 1-2 września 1998 r. nastąpiło w parafii nawiedzenie kopii obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej.

Schrony bojowe w Węgierskiej Górce

W 1939 r. wybudowane zostały forty obronne przeciw nawale hitlerowskiej. Powstał rygiel obronny „Węgierska Górka”, który przez 3 dni wrześniowe odpierał bohatersko ataki 7 Bawarskiej Dywizji Piechoty, przez co opóźnione zostało rozbicie Armii „Kraków”. Dzięki wydarzeniom wrześniowym z 1939 roku Węgierska Górka nie tylko została odznaczona Krzyżem Grunwaldu III klasy, ale otrzymała nazwę „Westerplatte Południa”.

Bitwa pod Węgierską Górką

Węgierska Górka była ważnym punktem oporu podczas wojny obronnej 1939. Można zwiedzić tutaj polskie fortyfikacje. Zaplanowano budowę 16 schronów bojowych, mających zamykać dolinę, ale jedynie 5 z nich zdołano wybudować. Były to ciężkie schrony żelbetowe, uzbrojone w ciężkie karabiny maszynowe. Jeden ze schronów ("Waligóra") był schronem artyleryjskim dla dwóch armat kalibru 75mm. Wszystkie schrony miały być wyposażone w kopuły pancerne do prowadzenia ognia karabinowego i obserwacji, ale do wybuchu wojny nie zdążono ich zabudować. Dowódcą odcinka był kpt. Tadeusz Franciszek Semik. Fortyfikacje zostały zdobyte 3 września po ciężkich walkach, w których Niemcy stracili około 200 żołnierzy.

Schrony bojowe

Schron Wędrowiec

• "Waligóra" – dowódcą schronu był por. Leopold Galocz. Tradytor artyleryjski, czyli schron o uzbrojeniu artyleryjskim służący do ostrzeliwania podejść pod punkt oporu. Na wyposażeniu miał dwa działa kal. 75 mm. Załoga późnym wieczorem 2 września wycofała się wraz z żołnierzami Batalionu KOP "Berezwecz" do Oczkowa.
• "Wąwóz" – dowódcą schronu był ppor. rez. Czesław Chludziński. Szturmowany był przez wojska niemieckie kilkakrotnie. 3 września pod osłoną nocy załoga opuściła Wąwóz. Jego uzbrojenie stanowiło działo kal. 37 mm na podstawie fortecznej oraz ciężkie karabiny maszynowe.
• "Wędrowiec" – dowódcą schronu był kpt. Tadeusz Semik. Ciężki schron piechoty, pełniący funkcje schronu dowodzenia oraz schronienia dla drużyny piechoty. Obecnie w obiekcie mieści się muzeum. Jest ono czynne w okresie wakacyjnym od godziny 10.00.
• "Włóczęga" – dowódcą schronu był ppor. Marian Małkowski. Uzbrojenie schronu stanowiło działo kal. 37 mm oraz ckm i rkm. Obecnie wybudowany jest na nim dom.
• "Wyrwidąb" – nie brał udziału w walce, ponieważ w chwili wybuchu wojny nie był jeszcze gotowy, uzbrojony i wyposażony. Wojnę przetrwał w idealnym stanie. Po wojnie, Wojsko Polskie testowało na nim materiały wybuchowe, więc jest najbardziej zniszczonym fortem.

Bardzo ładny dworek w Łodygowicach stoi w otoczeniu parku nad rzeką Żylica. Obecny wygląd zawdzięcza on gruntownej przebudowie w XIX wieku, jednak w parku wciąż widoczne są dawne fortyfikacje: pozostałości ziemnych bastionów, wałów oraz fosy świadczące, iż kiedyś było to obronne fortalicjum. Niestety nie zachowały się żadne jego obrazy i opisy sprzed przebudowy.

Dwór posiada dwie kondygnacje i nieregularny kształt z wejściem prowadzącym przez arkady, nad którymi znajduje się balkon. Ciekawie prezentuje się dach pokryty glazurowana dachówką. W środku raczej nie ma nic interesującego, choć podobno w dwóch pokojach zachowały się stare kominki z XIX wieku: ceramiczny i marmurowy. Fragment neogotyckich detali z herbem można zobaczyć z tyłu dworu. Niestety stoi tu też duży bezstylowy budynek ze szkołą i salą gimnastyczną. W samym dworze natomiast mieszczą się dziś takie instytucje jak: biblioteka, gminny ośrodek kultury, ZNP, związek żołnierzy AK itp.

Fortalicjum łodygowickie powstało w I poł. XVII wieku z inicjatywy kasztelana krakowskiego Jerzego Zbaraskiego herbu własnego. Wcześniej stał tu drewniany dwór rodu Komorowskich, którzy posiadali okoliczne tereny od połowy XVI wieku.

Kościół znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa Śląskiego.

Na miejscu XIII-wiecznej kaplicy św. Stanisława Biskupa, wzniesiono w latach 1634-1636 obecny kościół. Świątynia zbudowana w konstrukcji zrębowej z drewna modrzewiowego. Osobno stojąca dzwonnica została w 1644 r. dostawiona do kościoła. W 1687 r. powiększono prezbiterium, zaś w latach 1748-1799 poszerzono nawę i dobudowano boczne kaplice Matki Bożej Różańcowej i św. Franciszka z Asyżu.

Od wschodniej strony do prezbiterium przylega kaplica Ogrojec z figurą Chrystusa Frasobliwego. W 1797 r. przebudowano wieżę z izbicą i baniastym hełmem. Wokół kościół obiegają zamknięte soboty. Dach świątyni pokryty gontem. Wewnątrz świątyni umieszczono 8 ołtarzy:

• główny w stylu rokoko,
• Dzieciątka Jezus i Najświętszego Serca Pana Jezusa w stylu neogotyckim z 1914 r.,
• Matki Bożej Częstochowskiej, Matki Bożej Różańcowej, św. Józefa, św. Antoniego w stylu barokowym.

Obecna polichromia pochodzi z roku 1929 i jest dziełem malarza Giebułtowskiego.

Zapraszamy do Żywca!

Zespół Żywieckiego Centrum Obsługi Ruchu Turystycznego

Karczma w Jeleśni (zwana też Starą karczmą) – zabytkowa, drewniana karczma w Jeleśni (Beskid Żywiecki), prawdopodobnie z XVIII wieku.

W XVIII wieku istnienie karczm w beskidzkich wioskach było powszechne – stanowiły one nie tylko miejsce spotkań, konsumpcji jedzenia i napitku, ale także pełniły rolę etapowych wozowni, sprzedawały karmę dla zwierząt oraz świadczyły usługi noclegowe. Na 100 wiosek w rejonie Beskidów przypadało około 70-80 karczm, przede wszystkim przy ważnych ciągach komunikacyjnych. Do dnia dzisiejszego zachowały się tylko dwa autentyczne obiekty z tego okresu: w Suchej Beskidzkiej (Karczma "Rzym") i Jeleśni.

Wg różnych źródeł powstanie karczmy datuje się na XVIII wiek, ale być może postawiono ją znacznie wcześniej, nawet w XVI w. Założycielami Jeleśni byli pasterze wołoscy i to właśnie oni prawdopodobnie zbudowali obiekt, łącznie z całą wsią (pierwszy kościół powstał tu już w 1584). Pierwotnie karczma była leśniczówką, wybudowaną wraz ze stojącą obok po dziś dzień gajówką (obecnie przedszkole), dopiero później przyjęła rolę karczmy.

Plac między karczmą, a kościołem był popularnym miejscem targowym na ważnym szlaku kupieckim łączącym Żywiec z Orawą (fragment szlaku bursztynowego), a zatem miejsce to wybrano przemyślanie. Strop w centralnej sali, wg podań przeniesiono z krakowskich Sukiennic w XIX w. Widnieje na nim data 1774, co jest głównym przyczynkiem do datowania karczmy właśnie na wiek XVIII. W XIX w. przeprowadzono generalny remont karczmy, wraz z rozbudową. Wtedy też dodano bardzo charakterystyczny ganek i skrzydło tylne. W czasie II wojny w karczmę uderzył pocisk artyleryjski, poważnie ją uszkadzając, co spowodowało konieczność przeprowadzenia kolejnego remontu, w latach powojennych.

Kościół św. Andrzeja Apostoła w Gilowicach – kościół obrządku rzymsko-katolickiego w Gilowicach w powiecie żywieckim. Zabytkowy, znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego.

Historia

Obecny kościół gilowicki pierwotnie wzniesiono w sąsiedniej wsi Rychwałd. Dokładna data jego budowy nie jest znana. Jan Długosz już w latach 70. XV w. w Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis wspominał o kościele parafialnym w Rychwałdzie. Skądinąd wiemy, że poświęcenie kościoła rychwałdzkiego miało miejsce w 1547 r. W 1641 r. staraniem księdza Wojciecha Mazurkiewicza, plebana rychwałdzkiego, cieśla żywiecki Jerzy Wiśnicki dobudował wieżę. W 1757 r., po wybudowaniu w Rychwałdzie nowej świątyni murowanej, drewniany kościół rychwałdzki przeniesiono do Gilowic, natomiast stary kościółek gilowicki rozebrano i zużyto do wzniesienia kaplicy Serca Pana Jezusa w Rychwałdzie. W 1895 r. we wnętrzach nawy i prezbiterium Jan i Wojciech Szwedowie z Pewli Małej wykonali sklepienia pozorne. W latach 1933-1934 przedłużono nawę, dobudowano kaplicę Serca Pana Jezusa oraz przywrócono do pierwotnej postaci soboty, przebudowane w latach 1901 i 1912.

Sanktuarium Matki Bożej Rychwałdzkiej – sanktuarium maryjne położone w Rychwałdzie na Żywiecczyźnie. Obiekt kultu stanowi XV-wieczny obraz Matki Bożej nieznanego autorstwa podarowany miejscowej parafii w 1644, znajdujący się w kościele parafialnym parafii pod wezwaniem św. Mikołaja.

Historia

Samodzielną parafię w Rychwałdzie, należącym do najstarszych osad otaczających Żywiec, erygowano w roku 1472. W latach 40. XVI w. powstał tu z fundacji ówczesnego właściciela państwa żywieckiego, Mikołaja Komorowskiego, drewniany kościół konsekrowany w 1547 r. przez biskupa krakowskiego, Erazma Ciołka.

W 1644 r. Katarzyna z Komorowskich Grudzińska, właścicielka państwa ślemieńskiego, do którego Rychwałd trafił po podziale państwa żywieckiego w 1608 r., podarowała parafii w Rychwałdzie obraz Matki Bożej sprowadzony z majątku jej męża w Środzie Wielkopolskiej. Umieszczono go w bocznym ołtarzu.

W 1658 r. mąż Katarzyny, Piotr Samuel Grudziński, z wdzięczności za uzdrowienie ufundował ołtarz Matki Bożej Rychwałdzkiej. Dziesięć lat później, 22 października 1658 r. biskup krakowski Mikołaj Oborski dekretem uznał obraz za cudowny i polecił szerzenie jego kultu.

W związku z coraz większą liczbą przybywających pielgrzymów w połowie XVIII wieku postanowiono wybudować w Rychwałdzie nowy, większy kościół. Murowana barokowa świątynia pod wezwaniem św. Mikołaja wraz z monumentalnym ołtarzem głównym Matki Bożej Rychwałdzkiej została konsekrowana przez biskupa Franciszka Potkańskiego 2 sierpnia 1756 r. Stary drewniany kościół został przeniesiony do sąsiednich Gilowic, gdzie stoi do dziś.

W 1947 r. opiekę nad sanktuarium powierzono ojcom franciszkanom. W latach 1995-2000 wznieśli oni w sąsiedztwie kościoła Dom Edukacyjno-Formacyjny. Tradycją zapoczątkowaną w latach 70. XX wieku są odprawiane trzynastego dnia każdego miesiąca od maja do października nabożeństwa fatimskie.

W Ślemieniu powstała dawna wioska góralska. Marzenia o stworzeniu na Żywiecczyźnie parku etnograficznego prezentującego zabytkowe drewniane obiekty przeniesione z całego regionu spełniły się.

Pomysł stworzenia takiego miejsca pojawił się już kilka lat temu w gminie Ślemień na Żywiecczyźnie. Jednym z powodów było to, że w całym regionie w zastraszającym tempie znikają stare drewniane budowle, w których kiedyś mieszkali lub pracowali górale. Jedne rozpadają się ze starości, inne idą pod piłę i trafiają do pieców. Etnografowie alarmowali, że wkrótce znalezienie takich obiektów będzie graniczyć z cudem.

Dlatego samorządowcy ze Ślemienia wymyślili, żeby najciekawsze przenieść w jedno miejsce i stworzyć Park Etnograficzny Ziemi Żywieckiej, gdzie turyści z całego kraju i zagranicy będą mogli zobaczyć, jak kiedyś wyglądały budowle w beskidzkich wioskach.

Budowle umieszczone w skansenie to nasze dziedzictwo i świadectwo kultury tego regionu. Zgromadzenie takich budowli w parku etnograficznym jest niecodzienną atrakcją turystyczną, która przyciągnie do nas wielu turystów.

Golgota Beskidów – droga krzyżowa wiodąca ze wsi Radziechowy (koło Żywca) na szczyt wzgórza Matyska (609 m n.p.m.) w Beskidzie Śląskim, gdzie znajduje się Krzyż Millenijny.

Inicjatorem budowy Krzyża Milenijnego i Golgoty Beskidów był ksiądz prałat Stanisław Gawlik, proboszcz parafii radziechowskiej. Krzyż stanął na Matysce końcem 2001 roku, a wkrótce potem rozpoczęły się prace nad zastąpieniem prowizorycznych stacji drogi krzyżowej pomnikami upamiętniającymi ostatnie godziny życia Jezusa Chrystusa.

Dziś Matyska jest coraz bardziej znanym miejscem kultu męki Chrystusa. W Wielki Piątek odbywa się tu uroczyste nabożeństwo – procesja drogi krzyżowej, a w noc sylwestrową odprawiana jest noworoczna Msza Święta.

Od 2007 roku obok krzyża znajduje się kurhan w ziemią z grobu m.in. Stanisława Pyjasa oraz z Katynia.

Prace nad stacjami drogi krzyżowej ukończono we wrześniu 2009 roku. Wszystkie rzeźby wykonano według projektów prof. Czesława Dźwigaja.

Istnieje opinia, że rzeźby drogi krzyżowej zawierają symbolikę wolnomularską, lecz Kościół lokalny i diecezja bielsko-żywiecka w pełni poparli budowę tej oryginalnej drogi krzyżowej. Uroczyste jej poświęcenie odbyło się 12 września 2009 roku. Poświęcenia dokonał biskup diecezji bielsko-żywieckiej Tadeusz Rakoczy.

Żar (761 m n.p.m.) – szczyt w Beskidzie Andrychowskim (wschodnia część Beskidu Małego), znajdujący się nad Jeziorem Międzybrodzkim.

W roku 1935 z inicjatywy Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej u podnóża góry powstało szybowcowe lotnisko Żar. Działa tam Górska Szkoła Szybowcowa "Żar" i uprawiane jest paralotniarstwo.

Na szczycie góry znajduje się zbiornik wodny elektrowni szczytowo-pompowej (Elektrownia Porąbka-Żar) w kształcie deltoidu, oddany do użytku w 1979 roku, który całkowicie zmienił jej wygląd. Ma on 650 m długości oraz 250 m szerokości w najszerszym miejscu i mieści 2 310 000 m³ wody, której maksymalna głębokość wynosi 28 m. Zbiornik jest uszczelniony kilkoma warstwami asfaltu, przełożonymi żelbetem. Obwałowania mają ponad 30 m wysokości.

Od 1979 roku na górę można było wjechać drogą asfaltową, jednak aktualnie jest to zakazane. Wjazd na szczyt możliwy jest uruchomioną 30 grudnia 2003 roku koleją linowo-terenową z Międzybrodzia Żywieckiego. Zimą działa tu ośrodek narciarski Kolej Linowo-Terenowa Żar (kolej linowo-terenowa, dwa wyciągi i trasy narciarskie wzdłuż nich).

Ze szczytu góry rozciąga się panorama na Jezioro Żywieckie, pasmo Magurki Wilkowickiej i Hrobaczą Łąkę.

W najbliższej okolicy Żywca znajduje się aż 6 jezior beskidzkich.

Jezioro Czerniańskie koło Wisły

Jezioro Czerniańskie (Zbiornik Czerniański) – zbiornik zaporowy utworzony w celach retencyjnych i jako rezerwuar wody pitnej w miejscu połączenia Białej i Czarnej Wisełki w Wiśle Czarne (województwo śląskie) poprzez budowę zapory ziemnej w 1973 roku. Pojemność zbiornika to 4,5 mln. m3, powierzchnia wynosi 360 tys. m2. Wysokość zapory – 37 m, długość – 270 m.

W pobliżu Jeziora znajduje się Barania Góra oraz tzw. Zameczek – rezydencja należąca do Prezydenta Polski